MỞ ĐẦU
Đặt vấn đề
Chó là loài vật được con người nuôi và thuần hóa sớm nhất; loài vật này được nhân dân ta nuôi vào khoảng 3000 – 4000 năm trước công nguyên với mục đích để giữ nhà, đi săn và làm thực phẩm..
Đất nước phát triển, điều kiện sống ngày càng được cải thiện, mức sống người dân ngày một tăng cao, đã tạo tiền đề cho phong trào nuôi động vật kiểng phổ biến ở nhiều gia đình, trong đó chó là con vật đã được chọn nuôi nhiều nhất.
Chó là loài vật thông minh, trung thành và là người bạn thân thiết của con người, có thể nói chó đã trở thành một thành viên đặc biệt trong gia đình.
Chính những đặc điểm này mà chó được nuôi ngày càng nhiều cả về số lượng và chủng loại; song việc chăm sóc nuôi dưỡng loài vật này đang gặp phải khó khăn do bệnh tật xuất hiện ngày càng phức tạp và đã thực sự trở thành nỗi lo cho nhiều người nuôi chúng.
Việt Nam nói chung, tỉnh Dak Lak nói riêng có khí hậu nóng ẩm; khi điều kiện chăn nuôi kém vệ sinh sẽ tạo cơ hội cho hệ sinh vật và ký sinh trùng phát triển gây ra bệnh, đặc biệt là bệnh trên đường tiêu hóa. Theo Nguyễn Như Pho (1995)[26], trong thực tế bệnh trên hệ thống tiêu hóa chiếm tỷ lệ cao hơn hẳn so với các bệnh trên hệ thống khác ở chó và gây thiệt hại nghiêm trọng.
Một trong số những bệnh phổ biến và gây nhiều thiệt hại cho chăn nuôi chó là viêm ruột tiêu chảy. Bệnh xảy ra trên chó ở mọi lứa tuổi, tỷ lệ mắc và tỷ lệ chết khá cao; Salmonella được coi là một trong những nhân tố quan trọng gây viêm ruột tiêu chảy ở chó (David Mc. Clugage và cs, 2005)[47].
Theo tổ chức Y tế thế giới, đến nay đã phân lập được trên 3.000 chủng Salmonella khác nhau; trong đó có khoảng 3 – 4% số chúng có khả năng gây bệnh cho người và động vật. Mỗi năm, trên toàn thế giới có khoảng 20 triệu người bị ngộ độc thức ăn và khoảng 200.000 người tử vong do vi khuẩn Salmonella.
Các đàn gia súc bị nhiễm Salmonella không những gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi mà chúng còn là nguồn tàng trữ mầm bệnh chủ yếu đối với con người (Selbitz H-J và cs., 1995)[69].
Từ những năm 1990, đã có một số tác giả tiến hành nghiên cứu về Salmonella và hội chứng tiêu chảy do chúng gây ra trên các loài nuôi tại Dak Lak; nhưng chưa có nghiên cứu nào về loài vi khuẩn này trong hội chứng tiêu chảy chó; một loài vật nuôi sống gần gũi với con người. Để tiếp tục khẳng định vai trò của Salmonella, bằng các nghiên cứu độc lực và các yếu tố gây bệnh của các chủng Salmonella phân lập được ở chó; từ đó có luận cứ về khoa học và đưa ra biện pháp phòng – trị bệnh có hiệu quả, góp phần giảm thiểu dịch bệnh, phát triển đàn chó nuôi tại địa phương, chống ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Xuất phát từ thực tế trên, trong phạm vi và điều kiện cho phép, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Vai trò của Salmonella trong hội chứng tiêu chảy ở chó nuôi tại thành phố Buôn Ma Thuột và biện pháp phòng trị”
* Mục tiêu của đề tài
Xác định vai trò của vi khuẩn Salmonella trong hội chứng tiêu chảy ở chó nuôi tại thành phố Buôn Ma Thuột; trên cơ sở đó đề xuất biện pháp phòng trị hợp lý.
* Ý nghĩa khoa học của đề tài
Salmonella là một loại vi khuẩn sống hoại sinh trong đường tiêu hoá của người và động vật, Salmonellosis là bệnh truyền lây giữa người và gia súc. Việc nghiên cứu Salmonella và các yếu tố gây bệnh của chúng, xác định được những chủng có khả năng gây bệnh ở chó, để có cơ sở khoa học và từ đó đưa ra các biện pháp phòng chống bệnh do Salmonella gây ra, với mục đích phát triển đàn chó nuôi, chống ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khoẻ cho con người.
