Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế phát triển
Tên luận án: Vốn xã hội và sức khoẻ của lao động di cư đến Thành phố Hồ Chí Minh
Vốn xã hội và sức khoẻ là chủ đề đã được nghiên cứu rất nhiều trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây thường chỉ xem xét vốn xã hội và sức khoẻ ở từng khía cạnh riêng lẻ nên dẫn đến các kết luận khác nhau và đôi khi mâu thuẫn nhau về vai trò của vốn xã hội đối với sức khoẻ. Luận án này đã đã góp phần làm giàu lý thuyết hiện hành ở 5 phương diện sau:
Thứ nhất, nghiên cứu góp phần hệ thống hoá lý thuyết về vốn xã hội và chỉ ra thứ tự quan trọng của các loại vốn xã hội cấu thành nên chỉ số tổng hợp đo lường vốn xã hội. Việc xây dựng chỉ số tổng hợp này đã giúp đơn giản hoá vấn đề phức tạp, đa chiều và rút ngắn được danh mục các chỉ báo đo lường vốn xã hội bằng cách tập trung vào các thành phần quan trọng cấu thành nên biến này. Qua đó, cung cấp được bức tranh bao quát về vốn xã hội trong bối cảnh Việt Nam. Kết quả nghiên cứu giúp: 1) cung cấp thông tin tổng quan về vốn xã hội của lao động di cư từ nông thôn đến TP.HCM; 2) là cơ sở cho các nghiên cứu vi mô về tác động của vốn xã hội trong bối cảnh Việt Nam sau này.
Thứ hai, kết quả nghiên cứu cho thấy nguồn lực vốn xã hội có thể tác động đến sức khoẻ. Đặc biệt, phát hiện của nghiên cứu đã làm rõ vai trò của các loại vốn xã hội và cơ chế mà thông qua đó vốn xã hội tác động đến sức khoẻ. Vốn xã hội là một trong những đóng góp đáng kể nhất của xã hội học cho các lĩnh vực khoa học xã hội khác từ thập niên 80. Trước đây, khái niệm vốn xã hội chỉ được nghiên cứu trong lĩnh vực xã hội học, chưa nhận được sự sự quan tâm đầy đủ trong các nghiên cứu về sức khoẻ. Với luận án này, vốn xã hội được xem xét như là một nguồn lực cá nhân trong việc cải thiện sức khoẻ. Kết quả nghiên cứu là bằng chứng thực nghiệm về vai trò của vốn xã hội đối với sức khoẻ, mở ra một hướng nghiên cứu mới về vai trò của các yếu tố xã hội trong sự khác biệt về sức khoẻ.
Thứ ba, kết quả của luận án góp phần mở rộng sự hiểu biết về mối quan hệ giữa vốn xã hội với các yếu tố khác, cụ thể là vai trò trực tiếp, gián tiếp và trung gian của vốn xã hội đối với sức khoẻ. Giới tính tác động đến sức khoẻ thông qua sự khác biệt về vốn xã hội. Đồng thời, vốn xã hội giúp gia tăng vốn con người, cải thiện thói quen ăn uống lành mạnh cho sức khoẻ, từ đó góp phần thúc đẩy sức khoẻ. Những phát hiện này góp phần vào bức tranh chung về vai trò của vốn xã hội trong mối quan hệ với các yếu tố tác động đến sức khoẻ khác để định hình nên sức khoẻ của người lao động di cư đến TP.HCM. Bên cạnh đó, mặt tiêu cực của vốn xã hội có liên quan đến mạng lưới đóng, như lòng tin cụ thể có tác động âm, có ý nghĩa thống kê đến các khía cạnh BP, PF và SF của sức khoẻ cũng được tìm thấy.
Thứ tư, luận án này cũng đóng góp cho lý thuyết về mặt phương pháp. Phương pháp Delphi và AHP đã giúp ích cho việc xây dựng chỉ số tổng hợp đo lường vốn xã hội trong từng bối cảnh cụ thể. Kỹ thuật PLS-SEM giúp phân tích cơ chế vốn xã hội giải thích kết quả sức khoẻ của người lao động di cư đến TP. HCM. Kết quả luận án cho thấy đây là sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp định tính và định lượng để khám phá các thông tin liên quan đến nguồn lực vốn xã hội có thể sử dụng để thúc đẩy sức khoẻ cho người lao động di cư đến TP.HCM.
Cuối cùng, kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học để người lao động di cư nhận thức rõ vai trò nguồn lực vốn xã hội của bản thân, các kênh mà vốn xã hội có thể tác động đến để có chiến lược tận dụng nguồn lực này trong việc cải thiện sức khoẻ bản thân. Đối với các nhà làm chính sách, những phát hiện về thứ bậc quan trọng của các chỉ báo vốn xã hội và vai trò của từng loại vốn xã hội là cơ sở cho việc thiết kế và tạo ra môi trường sống chuẩn mực nhằm phát huy tối đa lợi ích của vốn xã hội, đạt đến đích cuối cùng là nâng cao sức khỏe người lao động di cư, giảm gánh nặng cho cá nhân nói riêng và nền kinh tế nói chung thông qua việc giảm chi phí y tế và sớm đạt được mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc mà Việt Nam là một trong những thành viên cam kết thực hiện.
