Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế phát triển
Tên luận án: Thu hồi đất và vai trò của vốn con người đối với sinh kế của hộ gia đình nông thôn thành phố Cần Thơ
1. Đóng góp về mặt lý thuyết
Thứ nhất, luận án tóm tắt các cơ sở pháp lý về thu hồi đất của Việt Nam và các nước trên thế giới, hệ thống các phương pháp phân tích hành vi ra quyết định của hộ gia đình trong bối cảnh thay đổi các tài sản sinh kế.
Thứ hai, chỉ ra sự cần thiết trong việc kết hợp giữa phương pháp định tính và định lượng trong phân tích chính sách. Như kết quả phân tích đã nêu, các con số trung bình, các hệ số ước lượng của các phương trình hồi qui chỉ cho ta biết được các xu thế chung của mẫu. Tuy nhiên, khi phỏng vấn sâu, nghiên cứu đã thấy được hành vi phản ứng của từng hộ gia đình rất khác nhau trong cùng bối cảnh tổn thương do bị thu hồi đất.
Thứ ba, bổ sung cho khung phân tích của DFID về vai trò vốn con người là trung tâm trong khung phân tích sinh kế. Theo đó, năm nhóm tài sản sinh kế không phải có giá trị như nhau, quan trọng nhất là tài sản vốn con người và nó sẽ phối hợp với các nguồn lực khác để hình hành chiến lược sinh kế phù hợp nhất cho hộ gia đình.
2. Đóng góp về mặt thực tiễn
Bên cạnh những đóng góp về mặt lý thuyết, ý nghĩa luận án chủ yếu thể hiện ở các kết quả thực nghiệm. Luận án được kỳ vọng có đóng góp thiết thực cho chính quyền các cấp trong việc thu hồi đất của người dân như sau:
Thứ nhất, luận án đã mô tả được bức tranh tổng quát trong việc thu hồi đất vùng nông thôn tại thành phố Cần Thơ. Đặc biệt là xem xét các hành vi để tạo lập sinh kế của hộ gia đình bị thu hồi đất.
Thứ hai, luận án đánh giá được vai trò của vốn con người trong bối cảnh hộ gia đình bị thu hồi đất, từ đó đưa ra khuyến cáo nhà nước nên tập trung đầu tư vào giáo dục.
Thứ ba, luận án phân tích được các nhân tố ảnh hưởng đến tỉ lệ các nguồn thu nhập chính của gia đình và cho thấy để tăng tỉ lệ thu nhập từ khu vực hưởng lương cố định (khu vực có thu nhập cao nhất) thì cần tăng trình độ học vấn của các thành viên trong hộ gia đình và chính sách cần áp dụng cũng là đầu tư cho giáo dục.
Thứ tư, luận án đánh giá được tác động của việc thu hồi đất sau 2 đến 4 năm kể từ khi bị thu hồi đất. Kết quả là không có sự thay đổi trong thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình. Nếu nhà nước chỉ lấy thu nhập và chi tiêu làm thước đo cho xem xét tác động của chính sách thì có thể cho là chính sách hiện tại là phù hợp. Tuy nhiên, nếu xem xét một cách tổng thể thì 02 thước đo trên chưa phản ánh một cách đầy đủ và trung trực về cảm nhận của người dân đối với cuộc sống.
