Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kế toán
Tên luận án: Kế toán quản trị chi phí môi trường trong các doanh nghiệp sản xuất thép tại Việt Nam
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Thứ nhất, luận án đã nghiên cứu, tổng hợp khung lý thuyết về kế toán quản trị chi phí môi trường (ECMA) bao gồm: Nhận diện và phân loại chi phí môi trường, xây dựng định mức và lập dự toán chi phí môi trường, phương pháp xác định chi phí môi trường, xây dựng báo cáo ECMA và xây dựng chỉ số đánh giá hiệu quả môi trường.
Thứ hai, luận án đã nghiên cứu về cơ sở lý thuyết của các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng ECMA trong doanh nghiệp căn cứ trên ba lý thuyết là lý thuyết khuếch tán của những đổi mới, lý thuyết bất định và lý thuyết thể chế. Đồng thời, luận án cũng xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng ECMA trong các doanh nghiệp sản xuất (DNSX) thép tại Việt Nam.
Những đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu
Thứ nhất, các DNSX thép tại Việt Nam cần nhận diện được chi phí chất thải rắn, chi phí năng lượng và chi phí nước thải là chi phí môi trường.
Thứ hai, các DNSX thép tại Việt Nam lựa chọn phương pháp xác định chi phí môi trường phù hợp với từng khoản mục chi phí môi trường phát sinh, cụ thể: Chi phí xử lý chất thải, chi phí phòng ngừa và quản lý môi trường được xác định theo phương pháp chi phí thực tế; Chi phí chất thải rắn, chi phí năng lượng và chi phí nước thải được xác định theo phương pháp kế toán dòng vật liệu (MFCA).
Thứ ba, các DNSX thép tại Việt Nam cần xây dựng định mức và lập dự toán chi phí môi trường, xây dựng báo cáo ECMA và xây dựng chỉ số đánh giá hiệu quả môi trường.
Thứ tư, luận án đã chứng minh được các nhân tố ảnh hưởng tích cực (cùng chiều) đến việc áp dụng ECMA trong các doanh nghiệp sản xuất thép tại Việt Nam, cụ thể: Nhóm nhân tố thuộc về lãnh đạo với đại diện là nhân tố nhận thức của nhà quản lý về ECMA; Nhóm nhân tố thuộc về tổ chức gồm nhân tố truyền thông nội bộ và nhân tố vai trò của bộ phận kế toán quản trị; Nhóm nhân tố bên ngoài doanh nghiệp với đại diện là nhân tố áp lực cưỡng ép.
Thứ năm, luận án đề xuất các khuyến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường và khuyến nghị đối với DNSX thép tại Việt Nam gồm: Gia tăng áp lực bảo vệ môi trường bằng cách ban hành tài liệu hướng dẫn về ECMA; Nhà quản lý cần tăng cường hỗ trợ cho việc áp dụng ECMA; Tăng cường trao đổi thông tin giữa các bộ phận trong doanh nghiệp và; Đề cao vai trò của thông tin ECMA trong DNSX thép.
