THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Tên đề tài : Thủ tục rút gọn giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại trong pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam
Mã số : 62.38.01.07
Người hướng dẫn : TS. Nguyễn Văn Tiến và TS. Nguyễn Văn Cường
Cơ sở đào tạo : Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh
NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Luận án đã làm sáng tỏ về mặt lý luận khái niệm khoa học, ý nghĩa và đặc điểm của thủ tục rút gọn (TTRG) trong tố tụng dân sự (TTDS). Cụ thể, luận án đã làm rõ: TTRG là một thủ tục đơn giản, gọn nhẹ hơn so với thủ tục TTDS thông thường về mặt thành phần, trình tự, thủ tục và thời gian giải quyết tranh chấp, được áp dụng đối với một số loại tranh chấp đơn giản, đương sự thừa nhận nghĩa vụ hoặc chứng cứ rõ rằng hoặc có giá trị thấp. Áp dụng TTRG sẽ làm cho việc giải quyết tranh chấp đỡ tốn kém về thời gian và chi phí nhưng vẫn bảo đảm công lý, quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.
2. Luận án đã phân tích và chỉ ra rằng các quy định của pháp luật tổ tung hiện hành còn những bất cập về việc thụ lý vụ án, về thời hạn, quy trình (lấy lời khai, hòa giải bắt buộc v.v) và thành phần giải quyết vụ án áp dụng chung đối với tất cả các tranh chấp dân sự, bao gồm cả tranh chấp kinh doanh, thương mại, mà không phân biệt giá ngạch, tính phức tạp của tranh chấp, đương sự có thừa nhận nghĩa vụ hay không, chứng cứ rõ ràng hay không dẫn đến việc trên thực tế có những vụ án cần nhiều thời gian hơn thời hạn luật định và những vụ án không cần nhiều thời gian như luật định.
3. Luận án cũng đã phân tích và làm rõ việc giải quyết một số vụ án về tranh chấp kinh doanh, thương mại hiện nay tại Tòa án từ các góc độ sau: (i) tranh chấp có giá ngạch thấp; (ii) tranh chấp mà đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; và (iii) tranh chấp đơn giản về mặt áp dụng pháp luật và về mặt xác định sự thật khách quan; để từ đó chứng tỏ rằng đối với các tranh chấp có một trong các yếu tố đó thì Tòa án hoàn toàn có thể giải quyết bằng một thủ tục đơn giản và rút gọn hơn thủ tục thông thường hiện nay mà vẫn bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.
4. Luận án chỉ ra rằng việc xây dựng thủ tục rút gọn theo hướng rút gọn toàn bộ các yếu tố (thành phần, trình tự, thủ tục và thời gian) là cứng nhắc, ít hiệu quả và khó khả thi. Luận án đề xuất cách tiếp cận mới theo hướng không nhất thiết phải rút gọn toàn bộ các yếu tố đó (áp dụng được yếu tố nào thì áp dụng) và có thể áp dụng thủ tục rút gọn vào bất kỳ thời điểm nào khi xuất hiện tiêu chí áp dụng TTRG.
5. Từ cách tiếp cận mới nêu trên, Luận án đã đưa ra được quan điểm khoa học về tiêu chí xác định một tranh chấp kinh doanh, thương mại có thể được giải quyết theo TTRG. Theo đó, một vụ án chỉ cần có một trong các tiêu chí sau đây thì được giải quyết theo TTRG: (a) Đương sự đã thừa nhận hoàn toàn nghĩa vụ của mình; (b) Vụ án đơn giản, có giá ngạch thấp theo quy định của pháp luật, chứng cứ rõ ràng và không có sự phản đối hợp lý của đương sự; hoặc (c) Vụ án đơn giản, chứng cứ rõ ràng (không phụ thuộc vào giá ngạch) mà các đương sự đồng ý áp dụng TTRG.
6. Luận án đã đưa ra được các giải pháp về xây dựng TTRG giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại, các giải pháp hoàn thiện và thực thi pháp luật về thủ tục rút gọn giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại.
