Tên luận án: Phân lập, tuyển chọn vi khuẩn Lactobacillus spp. và ứng dụng trong bảo quản chôm chôm sau thu hoạch
Chuyên ngành: Vi sinh vật học
Mã số: 9420107
Họ và tên nghiên cứu sinh: Thạch Thị Ngọc Yến
Khóa học: 2019-2022
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Phong và PGS.TS. Nguyễn Văn Thành
Cơ sở đào tạo: Trường Đại Học Cần Thơ
1. Tóm tắt nội dung luận án
Luận án phân lập được 56 dòng vi khuẩn Lactobacillus spp. từ 5 mẫu trái cây và 7 mẫu sản phẩm lên men chua truyền thống tại Bến Tre và Tiền Giang. Phân lập và đinh danh được 7 dòng nấm gây thối trái chôm chôm sau thu hoạch. Kháo sát đã chon lọc được 3 dòng vi khuẩn có khả năng ức chế 7 dòng nấm bệnh trên trái chôm chôm. Nghiên cứu đã tạo được chế phẩm sinh học với nồng độ 10 CFU/mL vi khuẩn kết hợp với từng loại chất bổ sung là 0,03% chitosan, 0,03% alginate và 0,5% CMC. Hiệu quả ứng dụng bảo quản sau thu hoạch trên chôm chôm với chế phẩm sinh học đạt kết quả cáo ở 4 nghiệm thức CC6-Chito, DC2-Chito, CC6-CMC và DC2-SA với thời gian bảo quản đến 15 ngày, tỉ lệ nấm bệnh thấp, hạn chế hóa nâu vỏ trái, độ sáng cao và duy trì chất lượng trái. Hai nghiệm thức DC2-Chito và CC6-CMC có hiệu quả cao trong xử lý cận thu hoạch trên chôm chôm, trái sáng, đẹp, không bị nấm bệnh về sau thu hoạch.
2. Những đóng góp mới của luận án
Nghiên cứu đã phân lập và tuyển chọn các chủng Lactobacillus spp. có đặc tính kháng nấm hiệu quả từ nguồn tự nhiên và thử nghiệm ứng dụng bảo quản chôm chôm trước và sau thu hoạch, mở ra một hướng đi mới trong việc sử dụng các lợi khuẩn để kéo dài thời gian bảo quản trái cây.
Việc ứng dụng Lactobacillus spp. để bảo quản chôm chôm là một cách tiếp cận sinh học, thân thiện với môi trường và có lợi cho sức khỏe người tiêu dùng, khác biệt so với các phương pháp truyền thống. Đây là một bước tiến mới trong lĩnh vực bảo quản nông sản sau thu hoạch bằng công nghệ sinh học.
3. Các ứng dụng/khả năng ứng dụng trong thực tiễn, các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Đóng góp vào nghiên cứu vì sinh vật: Nghiên cứu này đã phân lập được 56 dòng vì khuẩn Lactobacillus spp. từ các sản phẩm lên men lactic và một số loại trái cây, cung cấp thông tin về các dòng vi khuẩn Lactobacillus spp. có khả năng kháng lại các tác nhân gây hư hỏng và kéo dài thời gian bảo quản trái cây. Nghiên cứu đã xác định 3 dòng vị khuẩn Lactobacillus spp. có khả năng ức chế nấm bệnh tốt nhất trên chôm chôm, đồng thời khẳng định hiệu quả của các dòng vi khuẩn này khi kết hợp với chất bổ sung nhằm duy trì chất lượng chôm chôm sau thu hoạch. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu sử dụng hóa chất mà còn nâng cao giá trị nghiên cứu trong lĩnh vực vi sinh vật học ứng dụng.
Phát triển phương pháp bảo quản sinh học: Luận án đóng góp vào việc phát triển các phương pháp bảo quản sinh học, sử dụng các chủng vi khuẩn có lợi để duy trì chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản chôm chôm. Đây là một hướng đi tiên tiến và có tiềm năng áp dụng rộng rãi, giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.
Giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch: Bằng cách sử dụng các chủng vi khuẩn Lactobacillus spp. có thể kéo dài thời gian bảo quản của chôm chôm sau thu hoạch, giảm thiểu hao hụt và hư hỏng trong quá trình vận chuyển và bảo quản. Điều này mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho người nông dân và doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng.
Tăng cường tính an toàn và tự nhiên của sản phẩm: Phương pháp bảo quản bằng vi khuẩn Lactobacillus spp. là một giải pháp tự nhiên, không sử dụng hóa chất tổng hợp, giúp nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại và tăng cường khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tê.
Góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững: Việc ứng dụng vi khuẩn có lợi trong bảo quản không chỉ giúp cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn giúp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường, phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường.
