PHẦN MỞ ĐẦU
1 Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Luận án
Kiểm soát là một biện pháp quan trọng trong công tác quản lý tài chính công, góp phần bảo đảm quản lý và sử dụng tài chính công đúng mục đích và hiệu quả, trong đó có ngân sách, tài sản nhà nước (NS – TSNN) phục vụ hoạt động của các cơ quan hành chính, sự nghiệp (HCSN), là một trong những điều kiện quan trọng để đảm bảo duy trì, nâng cao hiệu lực hoạt động của bộ máy Nhà nước. Trong những năm qua, NS – TSNN được Nhà nước đầu tư cho các cơ quan HCSN ngày càng tăng cả về tổng giá trị và tỉ trọng (chỉ phát triển sự nghiệp kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh của ngân sách Trung ương: Quyết toán năm 2006 là 78.989 tỷ đồng, chiếm 49%; đến dự toán năm 2014 là 363.600 tỷ đồng, chiếm 64% – nguồn Cục Tin học và Thống kê tài chính – Bộ Tài chính). Mặc dù vậy, so với nhu cầu thực tế của các cơ quan HCSN thì mức đầu tư hiện nay vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu. Tuy nhiên, việc giải quyết thiếu hụt trong bố trí NS – TSNN và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan HCSN không thể chỉ thực hiện bằng các biện pháp tăng NS – TSNN cho các cơ quan HCSN, mà phải có biện pháp kiểm soát về sử dụng NS – TSNN tại các cơ quan HCSN, nguồn lực NS TSNN phải được sử dụng hợp lý, có hiệu quả, đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu và tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động chuyên môn của các cơ quan HCSN.
Hiện nay, hiệu suất công tác kiểm tra, kiểm toán, thanh tra của cơ quan chức năng của Nhà nước (ngoại kiểm) còn hạn chế. Thực tế qua 8 năm thực hiện Luật Kiểm toán Nhà nước cho thấy hầu hết các đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách Trung ương, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều mới chỉ được kiểm toán 2 – 3 năm/lần/đơn vị [88]. Tại mỗi đơn vị dự toán cấp I thuộc ngân sách Trung ương được kiểm toán thì chỉ kiểm toán chọn mẫu một số đơn vị dự toán trực thuộc. Trước tình hình đó, hoạt động kiểm soát nội bộ (KSNB) cần được đẩy mạnh để bổ sung cho công tác ngoại kiểm và đảm bảo phối hợp đồng bộ giữa KSNB với ngoại kiểm. Cho nên, Nghị quyết của nhiều nhiệm kỳ Đại hội Đảng và các văn bản pháp luật của Nhà nước đều khẳng định vai trò quan trọng, tích cực của hoạt động KSNB về sử dụng NS – TSNN tại các cơ quan HCSN. Tuy nhiên, đến nay hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định đối với hoạt động KSNB về sử dụng NS – TSNN tại các cơ quan HCSN mới chỉ mang tính…
