THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Đề tài luận án: Đầu tư trực tiếp nước ngoài và tăng trưởng kinh tế ở các vùng của Việt Nam
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 62 34 02 01
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Minh Tiến
Hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Sử Đình Thành
TS. Ung Thị Minh Lệ
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
Mục tiêu luận án nghiên cứu tác động của FDI đến tăng trưởng kinh tế ở các không gian (vùng, liên kết vùng, tổng thể vùng) và kiểm tra các nhân tố tác động đến FDI ở Việt Nam bằng phương pháp GMM Arellano-Bond và PMG.
Dựa vào các mô hình nghiên cứu thực nghiệm (Wei K., 2008; Elboiashi, Hosein Ali, 2011; Sajid A., Lan N. P, 2011; Chien et al., 2012; …), mô hình nghiên cứu tác động của dòng vốn FDI lên tăng trưởng kinh tế vùng Việt Nam trong giai đoạn 1997 – 2012 có dạng như sau:
Trong đó: Y: Tăng trưởng kinh tế địa phương; Xit: gồm các biến đầu tư trực tiếp nước ngoài, đầu tư tư nhân và nguồn nhân lực; CONTROLit gồm tập hợp các biến tài khóa, các biến thể hiện đặc tính địa phương và các biến kiểm soát khác (cơ sở hạ tầng, độ mở thương mại, khoảng cách công nghệ…).
Kết quả của luận án đóng góp trên các mặt:
1. Đóng góp về mặt lý thuyết
Thứ nhất, tác động của dòng vốn FDI đến tăng trưởng kinh tế trong trường hợp tổng thể vùng của quốc gia
– Dòng vốn FDI theo đặc tính đô thị, theo mức độ phát triển và giàu có của địa phương có tác động dương đến tăng trưởng kinh tế.
– Dòng vốn FDI theo đặc tính đô thị và mức phát triển của địa phương góp phần bù đắp tác động nghịch của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế.
Thứ hai, tác động của dòng vốn FDI đến tăng trưởng kinh tế trường hợp vùng và liên kết vùng trong quốc gia
– FDI tác động cùng chiều đến tăng trưởng kinh tế ở những vùng mà trong đó các địa phương có mức phát triển tương đồng.
– FDI có tác động dương lên tăng trưởng kinh tế ở các liên kết vùng miền có tính năng động cao. Mặc khác, FDI theo đặc tính đô thị tác động dương lên tăng trưởng kinh tế ở các liên kết vùng có lượng FDI lớn và đồng đều.
– Nguồn nhân lực tác động mạnh nhất đến tăng trưởng kinh tế vùng. Trong khi, khoảng cách công nghệ tác động mạnh nhất đến tăng trưởng kinh tế ở các liên kết vùng.
– Đầu tư công tác động dương đến tăng trưởng kinh tế ở các vùng kinh tế mà không có thu hút nhiều nguồn vốn FDI.
Thứ ba, Các yếu tố thu hút dòng vốn FDI trong tổng thể vùng của Việt Nam
– Quy mô thị trường được khẳng định là yếu tố có tác động mạnh mẽ và tích cực đến thu hút dòng vốn FDI.
– Lao động có kỹ năng tác động mạnh nhất đến hấp dẫn dòng vốn FDI.
– Chính sách mở rộng giao thương quốc tế trong ngắn hạn không phát huy tác dụng đối với việc thu hút dòng vốn FDI.
– Đặc tính năng động ngắn hạn của các yếu tố hấp dẫn dòng vốn FDI không bền vững.
2. Đóng góp về mặt thực tiễn
Đối với tổng thể vùng, thể hiện tác động cùng chiều đến tăng trưởng kinh tế của dòng vốn FDI và FDI theo đặc tính đô thị, mức độ phát triển của địa phương. Ngoài ra, các yếu tố có tác động dương đến tăng trưởng kinh tế như: đầu tư tư nhân, nguồn nhân lực và độ mở thương mại. Kết quả cũng cho thấy, đầu tư công chưa mang lại tác động tích cực đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Thực tiễn đó gợi lên hàm ý chính sách là cần hướng đến khai thác dòng vốn FDI và đặc tính địa phương của FDI để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; đẩy mạnh đầu tư tư nhân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tiếp tục mở rộng giao thương quốc tế để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, cần hướng đầu tư công tác động dương đến tăng trưởng kinh tế.
Kết quả thực nghiệm cũng cho thấy quy mô thị trường, nguồn nhân lực, chính sách kinh tế vĩ mô và lao động có kỹ năng đã thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam thời gian qua. Từ đó, để tiếp tục thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam trong thời gian tới, cần quan tâm mở rộng quy mô thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao số lượng cũng như chất lượng lao động có kỹ năng.
Đối với vùng, kết quả nghiên cứu cho thấy tác động dương của dòng vốn FDI đến tăng trưởng kinh tế các vùng: Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ-Duyên hải miền Trung. Từ đó, các vùng này cần tiếp tục tăng cường thu hút dòng vốn FDI để phục vụ tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, dòng vốn FDI cần được quan tâm khai thác hướng đến phục vụ tăng trưởng kinh tế ở vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Bên cạnh đó, các vùng cũng cần nâng cao trình độ phát triển, tăng cường cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đối với liên kết vùng, dòng vốn FDI tác động cùng chiều đến tăng trưởng kinh tế liên kết vùng ở miền Nam và miền Trung-Tây Nguyên. FDI theo đặc tính đô thị của địa phương trong liên kết vùng cũng có tác động dương đáng kể đến tăng trưởng ở liên kết vùng thuộc miền Bắc. Từ đó, các vùng cần liên kết để tăng cường thu hút dòng vốn FDI phục vụ tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng, khoảng cách công nghệ và đầu tư tư nhân cũng cần được các liên kết vùng quan tâm khai thác để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
