Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế quốc tế
Tên luận án: Chính sách công nghiệp ở một số nước thành viên Liên minh Châu Âu trong những thập niên đầu thế kỷ XXI
1. Tính cấp thiết của luận án
Công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển của mỗi quốc gia. Các nước công nghiệp đầu tiên trên thế giới chủ yếu nằm tại châu Âu, nơi khởi nguồn của các cuộc cách mạng công nghiệp. Các quốc gia công nghiệp này đều có chính sách công nghiệp từ rất sớm, trong khoảng cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX. Trải qua quá trình phát triển, châu Âu ngày nay vẫn là nơi tập trung nhiều nhất các quốc gia công nghiệp trên thế giới và có đến 4 trong số 7 nước công nghiệp phát triển nhất trên toàn thế giới.
Trong thập niên cuối thế kỷ XX, với tiến trình liên kết châu Âu, Liên minh Châu Âu (EU) đã hình thành một chính sách công nghiệp chung dù đã có nhiều chính sách chung trong các lĩnh vực khác trước đó [46]. Chính sách công nghiệp chung của EU được đề cập trong Hiệp ước Maastricht 1991 và Hiệp ước Amsterdam 1998 đã mở đầu cho sự dịch chuyển từ chính sách theo chiều dọc (vertical) dựa nhiều vào sự can thiệp của nhà nước (phổ biến trong giai đoạn 1950 1980) sang chính sách theo chiều ngang (horizontal) với trọng tâm giảm sự can thiệp của nhà nước và tập trung vào xây dựng khung pháp lý và các chính sách có tác động lan tỏa, tạo nền tảng cho sự phát triển công nghiệp của EU trong thế kỷ XXI. Trong những thập niên đầu thế kỷ XXI, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra năm 2008 đã có tác động lớn tới EU và các nước thành viên. Cuộc khủng hoảng đang đặt ra một số vấn đề mang tính lý thuyết và thực tiễn cho việc hoạch định chính sách, bao gồm chính sách công nghiệp, cho châu Âu cũng như nhiều khu vực và quốc gia khác.
