MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Lâm Đồng là một tỉnh có điều kiện khí hậu, đất đai thuận lợi cho nghề trồng rau phát triển. Trong những năm qua, nông dân Lâm Đồng đã từng bước tiếp thu khoa học kỹ thuật mới dưới nhiều hình thức: Thông qua hội thảo tập huấn, thực hiện các mô hình khuyến nông, học hỏi kinh nghiệm sản xuất của các nhà đầu tư nước ngoài tại Lâm Đồng và quá trình tích lũy kinh nghiệm qua hàng chục năm sản xuất. Nông dân sản xuất rau ở Lâm Đồng đã ứng dụng những công nghệ mới về giống, kỹ thuật sản xuất rau tiên tiến, sản xuất rau trong nhà lưới, nhà kính. Diện tích trồng rau ngày càng mở rộng hình thành những vùng chuyên canh sản xuất rau hàng hoá quy mô lớn, chất lượng cao tại thành phố Đà Lạt, huyện Đức Trọng, huyện Đơn Dương. Sản phẩm rau của Lâm Đồng đã tham gia xuất khẩu đến thị trường các nước như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore..và cung cấp cho thị trường các tỉnh Miền Đông, Miền Trung, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh với số lượng ngày càng lớn.
Diện tích trồng rau của Lâm Đồng năm 2005 đạt 29.400 ha, sản lượng đạt 710.000 tấn, tốc độ phát triển bình quân trong 5 năm là 9,1% về diện tích và 10,6% về sản lượng. Chủng loại rau ngày càng đa dạng và phong phú hơn, có nhiều loại rau chất lượng ngon, giá trị dinh dưỡng cao mang tính đặc sản chỉ duy nhất trồng ở Lâm Đồng đã được thị trường trong nước tiêu thụ mạnh và có giá trị xuất khẩu cao. Trong đó rau họ thập tự (cải bắp, cải thảo, suplơ) chiếm đến 60% và chủ yếu là cây cải bắp.
Cải bắp là loài cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng rau. Tuy vậy, trong những năm gần đây, một số sâu bệnh hại có chiều hướng gia tăng gây hoang mang cho sản xuất, đặc biệt là bệnh sưng rễ cải bắp đang là vấn đề bức xúc trong sản xuất rau hiện nay.
Từ năm 2003 đến nay, bệnh đã xuất hiện và gây hại nặng trên cây cải bắp và một số cây họ thập tự khác tại Lâm Đồng. Nông dân sản xuất rau tại địa phương rất hoang mang về khả năng lây lan và mức độ phát tán của bệnh hại cũng như sự thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế của nông dân trong sản xuất.
Để phòng trừ bệnh sưng rễ cải bắp, người dân địa phương đã tiến hành rất nhiều biện pháp khác nhau, tuy nhiên chưa có hiệu quả rõ rệt. Nhiều nông dân gặp khó khăn trong việc lựa chọn cây trồng khác để thay thế cây rau họ thập tự trên đất đã nhiễm bệnh hoặc không dám tiếp tục trồng rau họ thập tự (nhất là cải bắp) trong khi các biện pháp phòng trừ bệnh hại này chưa có hiệu quả rõ rệt.
Bệnh sưng rễ do nấm Plasmodiophora brassicae Woronin gây hại trên nhiều loài rau thập tự và rất phổ biến ở các nước ôn đới trên thế giới. Tại Việt Nam, bệnh sưng rễ cải bắp mới xuất hiện gần đây, vì vậy chưa có nhiều nghiên cứu về bệnh hại này.
Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác góp phần đáng kể trong quản lý sâu bệnh hại cây trồng, tuy nhiên người dân chưa thực sự hiểu rõ và đánh giá được hiệu quả rõ ràng của các biện pháp canh tác.
Với những lí do trên, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng các biện pháp canh tác trong quản lý bệnh sưng rễ do nấm Plasmodiophora brassicae Woronin trên cây cải bắp tại huyện Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng”
2. Mục tiêu của đề tài
Đánh giá hiệu quả một số biện pháp kỹ thuật canh tác trong việc phòng trừ bệnh sưng rễ trên cây cải bắp để lựa chọn và ứng dụng ra cộng đồng góp phần tăng thu nhập cho người dân địa phương.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
3.1 Ý nghĩa khoa học
– Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở khoa học cho các nghiên cứu tiếp theo về bệnh sưng rễ cải bắp do nấm Plasmodiophora brassicae Woronin và biện pháp phòng trừ bệnh này.
– Kết quả nghiên cứu là cơ sở cho việc xây dựng và hoàn chỉnh quy trình sản xuất cây cải bắp theo hướng an toàn hiệu quả tại huyện Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng.
3.2 Ý nghĩa thực tiễn
Góp phần hạn chế bệnh sưng rễ cải bắp, giúp tăng năng suất, tăng thu nhập cho người dân trồng rau tại địa phương.
4. Phạm vi nghiên cứu
– Địa điểm nghiên cứu: Đề tài được thực hiện tại các xã trồng rau chuyên canh như Hiệp An, Hiệp Thạnh, Liên Hiệp, N’thol Hạ và thị trấn Liên Nghĩa huyện Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng.
5. Cấu trúc luận văn
Luận văn được trình bày trong 62 trang không kể tài liệu tham khảo và phụ lục, trong đó có 19 bảng biểu, 5 biểu đồ và 4 hình ảnh minh họa.
Trong quá trình thực hiện tác giả đã tham khảo 34 tài liệu, trong đó có 24 tài liệu tiếng việt và 10 tài liệu tiếng anh.
Toàn bộ luận văn gồm có 5 phần, trong đó gồm:
Mở đầu: 3 trang.
Chương I: Tổng quan tài liệu: 22 trang.
Chương II: Nội dung và phương pháp nghiên cứu: 5 trang.
Chương III: Kết quả và thảo luận: 27 trang.
Kết luận và kiến nghị: 02 trang.
