ĐẶT VẤN ĐỀ
Dậy thì là một giai đoạn phát triển vượt bậc về các chỉ số hình thái của cơ thể, các tuyến nội tiết đặc biệt là tuyến sinh dục đã thành thục và bắt đầu có khả năng sinh sản [1], [12]. Dưới góc độ sinh lý học, tuổi dậy thì là thời kỳ cơ quan sinh dục đã thành thục và bắt đầu có khả năng sinh con [2],[10]. Trong giai đoạn này con người phải trải qua những biến đổi lớn về cấu trúc cơ thể, về chức năng cũng như các hành vi. Đó là một bước ngoặt cơ bản trong đời sống của mỗi con người. Dậy thì là thời kỳ quá độ chuyển biến từ trẻ thơ sang người trưởng thành, tuy nhiên về hành vi trong giai đoạn này có những biến đổi bất thường, những biểu hiện chứng tỏ đã có những thay đổi nhưng vẫn còn biểu hiện chứng tỏ không là một trẻ con nhưng vẫn chưa hẳn là một người lớn, là thời kỳ mà bất cứ một thiếu niên nào cũng phải trải qua những biến đổi quan trọng [5], [17].
Trong giai đoạn dậy thì các chỉ số sinh học như các chỉ số thể lực và các chỉ số sinh hoá, nhất là hàm lượng các hormone sinh dục có sự biến đổi rất lớn đánh dấu quá trình thành thục của các cơ quan trong cơ thể để chuyển từ một bé gái thành một thiếu nữ [15].
Dậy thì liên quan đến hoạt động của hệ thống: Dưới đồi – Tuyến yên -Tuyến sinh dục, một số yếu tố tác động thông qua hệ thống này ảnh hưởng đến tuổi dậy thì như: môi trường sống, vị trí địa lý, kinh tế, xã hội… [5].
Ngày nay, khi đất nước chuyển từ chế độ bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, hoà nhập với thế giới, nhu cầu về cơm no, áo ấm được đảm bảo, mọi người bắt đầu quan tâm đến dinh dưỡng hợp lý, sức khỏe và đời sống văn hoá để hướng đến sự phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ, giai đoạn dậy thì có vẻ đến sớm hơn. Với mong muốn giúp các trẻ vị thành niên nắm bắt được các biến đổi của cơ thể trong độ tuổi dậy thì và có hành vi thích ứng với những biến đổi ấy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này.
Mục tiêu của đề tài:
Xác định tuổi dậy thì và các dấu hiệu liên quan đến hiện tượng dậy thì ở nữ Êđê và Kinh tại tỉnh ĐăkLăk.
Đánh giá sự biến đổi một số chỉ số hình thái và hàm lượng estrogen.
Khảo sát tương quan giữa một vài chỉ số sinh học với tuổi.
Đánh giá một số yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến tuổi dậy thì ở nữ Êđê và Kinh tại tỉnh ĐăkLăk.
