MỞ ĐẦU
1 Đặt vấn đề
Lúa gạo là một loại lương thực chính, cung cấp lương thực cho hơn một nửa dân số thế giới. Hiện nay, dân số của thế giới là hơn 6 tỷ người, dự báo con số này sẽ đạt tới 8 tỷ vào năm 2030. Trong khi dân số tăng thì diện tích đất canh tác bị thu hẹp dần do đất được chuyển sang các mục đích sử dụng khác, gây áp lực lên sản xuất lương thực của thế giới ngày càng gia tăng. Cách duy nhất để con người giải quyết tốt vấn đề này là ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất các loại cây trồng.
Về mặt lý thuyết, cây lúa có khả năng cho sản lượng cao hơn nếu điều kiện canh tác như hệ thống tưới tiêu, tính chất lý hóa của đất, biện pháp thâm canh và giống được cải thiện. Trong các yếu tố đó, giống đóng vai trò rất quan trọng. Thành công trong những nghiên cứu về lúa lai đã mở ra một triển vọng mới giúp thế giới có một cái nhìn lạc quan hơn về vấn đề lương thực trong tương lai [27].
Đăk Nông là một tỉnh nằm trên cao nguyên Nam Trung bộ, có điều kiện khí hậu, đất đai phù hợp cho sự sinh trưởng, phát triển của nhiều loại cây trồng nói chung và cây lúa nước nói riêng. Về tiềm năng phát triển, cây lúa là một cây trồng quan trọng – đáp ứng nhu cầu lương thực của địa phương và tiến tới sản xuất lúa gạo hàng hoá ở các vùng sản xuất lúa tập trung của các huyện trong tỉnh như: Krông Nô, Cư Jút, Đăk Mil, Đăk GLong và một số tiểu vùng khác.
Hiện nay, các giống lúa gieo trồng ở tỉnh Đăk Nông gồm có một số giống lúa thuần như IR64, VND 95-20, OM 1490… Những giống lúa thuần do được trồng trong thời gian khá dài, nên đang có hiện tượng thoái hóa giống làm cho năng suất giảm và sâu bệnh tăng. Giống lúa lai gieo trồng phổ biến trong tỉnh là lúa lai 3 dòng Nhị Ưu 838 được nhập từ Trung Quốc, tuy có năng suất cao nhưng chất lượng gạo không ngon, không chủ động về giống cũng như giá thành hạt giống còn khá cao so với thu nhập của người nông dân ở tỉnh Đăk Nông.
Nhân rộng diện tích lúa lai là một giải pháp hữu hiệu để nâng cao năng suất, sản lượng lúa; ổn định lương thực, tăng thu nhập cho người dân ở giai đoạn hiện nay và trong tương lai. Tuyển chọn một số giống lúa lai được chọn tạo trong nước có năng suất cao và chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh Đăk Nông là việc làm rất thiết thực, nên chúng tôi thực
hiện đề tài “Nghiên cứu một số đặc tính nông sinh học của một số giống lúa lai tại tỉnh Đăk Nông”.
2 Mục tiêu của đề tài
Đánh giá được đặc điểm hình thái, sinh trưởng, phát triển, khả năng chống chịu sâu bệnh, năng suất và phẩm chất hạt của các giống lúa lai trong vụ Hè Thu năm 2008, Đông Xuân 2008-2009 tại tỉnh Đăk Nông.
Tìm ra được mối quan hệ giữa một số yếu tố nông sinh học và năng suất hạt của các giống lúa lai thí nghiệm tại tỉnh Đăk Nông.
Bước đầu xác định được một số giống lúa lai có năng suất cao, chất lượng tốt và phù hợp với điều kiện sản xuất lúa gạo tại tỉnh Đăk Nông.
3 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Nắm bắt và cung cấp thông tin về đặc điểm hình thái, sinh trưởng, phát triển, khả năng chống chịu sâu bệnh, năng suất, phẩm chất hạt, mối quan hệ giữa một số yếu tố nông sinh học và năng suất hạt của các giống lúa lai gieo cấy trong vụ Hè Thu năm 2008, Đông Xuân 2008-2009 tại tỉnh Đăk Nông.
Góp phần tuyển chọn được một số giống lúa lai có năng suất cao, chất lượng tốt và khả năng thích ứng tốt với điều kiện sinh thái của vùng để bổ sung vào cơ cấu giống của tỉnh.
