MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cà phê là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, được trồng chủ yếu ở vùng Tây Nguyên với diện tích trên 450.000 ha, sản lượng cà phê nhân xuất khẩu hàng năm từ 700.000 – 800.000 tấn. Riêng Gia Lai, tỉnh có diện tích cà phê tương đối lớn. Theo thống kê năm 2009 toàn tỉnh có 76.584 ha cà phê, tổng sản lượng là 139.838 tấn, năng suất bình quân thấp chỉ đạt 1,82 tấn nhân/ha, chất lượng chưa thật đảm bảo để cạnh tranh trên thị trường trong nước và trên thế giới.
Nguyên nhân của thực trạng trên là do một số yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến quá trình sản xuất cà phê. Việc quản lý kỹ thuật vườn cây như tạo hình, tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại, … chưa đảm bảo kỹ thuật. Tình trạng thu hái đồng loạt cả quả xanh, quả non còn khá phổ biến. Sơ chế, bảo quản chưa đạt yêu cầu đã làm cho chất lượng cà phê nhân giảm đáng kể. Cà phê được trồng trên các loại đất không đảm bảo tiêu chuẩn, thời tiết khíhậu không thuận lợi cũng là những nguyên nhân làm cho năng suất, chất lượng cà phê bị hạn chế.
Binh đoàn 15 là đơn vị quốc phòng thực hiện chức năng làm kinh tế gắn với an ninh quốc phòng. Đơn vị quản lý diện tích gần 30.000ha, trong đó cao su 28.150ha, cà phê 1.495,68 ha. Hiện tại năng suất bình quân cà phê ở Binh đoàn còn thấp ( 1,8 tấn nhân/ha) chất lượng không cao (trọng lượng 100 nhân < 13 g, tỷ lệ R1 < 60 %, quả nhỏ…) dẫn đến chi phí đầu tư cao, giá thành sản xuất cao và thu nhập của người lao động thấp, tư tưởng của người lao động chưa an tâm làm ăn sinh sống, từ đó ảnh hưởng đến nhiệm vụ kinh tế gắn với an ninh quốc phòng của đơn vị.
Để có cơ sở khoa học cũng như thực tiễn nhằm khắc phục các tồn tại trong sản xuất cà phê tại Binh đoàn 15 thì việc tìm hiểu, phân tích, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất cũng như chất lượng cà phê nhân là vấn đề cần thiết hiện nay.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn ở trên, chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu một số yếu tố ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng cà phê vối tại Binh Đoàn 15 tỉnh Gia Lai”.
2. Mục tiêu của đề tài
Xác định được một số yếu tố ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng cà phê vối tại Binh đoàn 15.
Đề xuất các giải pháp kỹ thuật tổng hợp nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cà phê vối, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người sản xuất cà phê.
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
3.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp những dẫn liệu khoa học về quan hệ các yếu tố như tự nhiên, kỹ thuật…đến năng suất và chất lượng cà phê vối trên địa bàn nghiên cứu.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu sẽ xác định được một số yếu tố ảnh hưởng chính đến năng suất, chất lượng cà phê vối. Từ đó làm cơ sở đề xuất các biện pháp kỹ thuật thâm canh tổng hợp nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người trồng cà phê. Kết quả nghiên cứu của đề tài cũng góp phần thiết thực cho sự phát triển bền vững cây cà phê tại Binh đoàn 15 nói riêng và tỉnh Gia Lai nói chung.
4. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu trên vườn cây cà phê vối kinh doanh từ năm thứ 7 đến năm 9, tại 2 Công ty sản xuất cà phê của Binh đoàn là Công ty Bình Dương (huyện Chư Prông) và Công ty 715 (huyện Ia Grai) tỉnh Gia Lai.
Đề tài điều tra đánh giá một số yếu tố tự nhiên, một số yếu tố kỹ thuật và tình hình quản lý, thu hoạch, chế biến cà phê.
Đề tài chỉ nghiên cứu chất lượng cà phê nhân sống theo tiêu chuẩn 4193-2005.
