Luận án tiến sĩ chuyên ngành Tài chính – Ngân hàng
Tên luận án: Các nhân tố tác động đến hành vi gian lận báo cáo tài chính của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận :
1. Qua kết quả phỏng vấn các chuyên gia trong các lĩnh vực thị trường chứng khoán, tài chính, kiểm toán, tác giả đã phát triển mới 3 biến độc lập thuộc nhóm nhân tố cơ hội bao gồm Môi trường pháp lý, Môi trường kinh tế vĩ mô và Kiểm soát của Nhà nước đối với hành vi gian lận BCTC cho phù hợp với tình hình thực tế tại Việt Nam.
2. Kết quả kiểm định thông qua việc khảo sát 485 KTV cho thấy: trong 12/15 biến độc lập mang ý nghĩa thống kê giải thích nguyên nhân xảy ra hành vi gian lận BCTC của các CTNY thì có 8 biến mang dấu dương, chứng tỏ tồn tại mối quan hệ thuận chiều giữa các biến này đến biến phụ thuộc là hành vi gian lận BCTC. 4 biến còn lại là Đặc tính của HĐQT, Kiểm soát của Nhà nước, Kiểm toán độc lập và Trình độ chuyên môn của BGĐ có mức tương quan âm đến hành vi gian lận BCTC, chứng tỏ rằng mức độ tác động của các nhân tố này càng lớn thì càng hạn chế được khả năng xảy ra hành vi gian lận BCTC của các CTNY trên TTCK Việt Nam.
Những đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án:
Luận án đề xuất các khuyến nghị cần xây dựng một môi trường pháp lý đầy đủ, phù hợp và một chế tài xử phạt đủ mạnh, kiến nghị đối với CTNY, đồng thời đưa ra những lưu ý thận trọng đối với nhà đầu tư khi sử dụng các BCTC kể cả khi đã được KTV xác nhận mức độ trung thực và hợp lý. Cụ thể như sau:
– Đối với CTNY: cần hoàn thiện cơ chế quản trị công ty; duy trì, thiết kế và nâng cao chất lượng hoạt động của ban KSNB…
– Đối với công ty kiểm toán (CTKT): cần tăng cường kiểm soát chất lượng kiểm toán BCTC; nâng cao kinh nghiệm chuyên sâu của các KTV, tăng tính thận trọng nghề nghiệp, tính chuyên nghiệp của các KTV.
– Đối với các nhà đầu tư: không nên đặt áp lực quá lớn đối với duy trì và tăng giá cổ phiếu đối với các CTNY…
– Đối với cơ quan quản lý như Bộ tài chính và Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) : cần tăng cường các chế tài xử lý đối với các hành vi gian lận BCTC; tăng cường các biện pháp kỷ luật đối với CTKT vi phạm quy định về kiểm toán BCTC của các CTNY; UBCKNN cần thành lập ủy ban giám sát chất lượng về hoạt động kiểm toán BCTC của CTNY, yêu cầu các CTNY công bố và giải trình về quản trị công ty, tăng cường giải trình biến động thông tin trên BCTC của CTNY…
