Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế phát triển
Tên luận án: Tác động của đầu tư phát triển khu công nghiệp đến sinh kế người dân tại tỉnh Thái Nguyên
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Về lý luận: Trên cơ sở lý thuyết về đầu tư phát triển khu công nghiệp, sinh kế người dân, luận án tập trung làm rõ cơ sở lý luận về tác động và các kênh tác động của đầu tư phát triển khu công nghiệp đến sinh kế người dân. Cụ thể:
(1) Luận án đã chỉ ra các kênh tác động của đầu tư phát triển khu công nghiệp đến sinh kế người dân. Trong đó kênh tác động đến tư liệu sản xuất và kênh tác động đến việc làm được sử dụng để ước lượng mối quan hệ giữa các nhân tố ảnh hưởng đến sinh kế người dân sống xung quanh các khu công nghiệp; kênh tác động đến các nguồn lực đầu tư, kênh tác động này được sử dụng nhằm tính toán được năng lực thích ứng của người dân sau khi có đầu tư phát triển khu công nghiệp.
(2) Luận án chỉ ra bốn nhóm yếu tố ảnh hưởng đến tác động của đầu tư phát triển khu công nghiệp đến sinh kế người dân.
Về phương pháp nghiên cứu: Luận án đã sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định lượng (Sử dụng mô hình hồi quy đa biến và tính toán chỉ số năng lực thích ứng của người dân) kết hợp với phương pháp nghiên cứu định tính (Phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm) nhằm phân tích tác động của đầu tư phát triển khu công nghiệp đến sinh kế người dân sống xung quanh các khu công nghiệp (Bao gồm cả đối tượng người dân bị mất đất và người dân không bị mất đất khi đầu tư phát triển các khu công nghiệp).
Những đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy, đầu tư phát triển khu công nghiệp có tác động tích cực và tiêu cực đến sinh kế người dân tại tỉnh Thái Nguyên, cụ thể, tác động tích cực tới sinh kế người dân qua số lượng việc làm tăng thêm (hệ số beta = 17,279), đầu tư phi nông nghiệp (hệ số beta = 0,356), diện tích đất bị thu hồi do đầu tư phát triển khu công nghiệp (hệ số beta = 0,029), hệ thống giao thông thuận lợi sau khi có khu công nghiệp (hệ số beta = 5,177) và khả năng tiếp cận chính sách ưu đãi của hộ gia đình (hệ số beta = 16,473). Tuy nhiên, đầu tư phát triển khu công nghiệp cũng tạo ra tác động tiêu cực tới sinh kế người dân thông qua số lượng lao động thất nghiệp (hệ số beta = -22,37)
Luận án cũng đã tính toán chỉ số về tính dễ bị tổn thương sinh kế của các hộ gia đình sống xung quanh các khu công nghiệp, các chỉ số này tương đối cao dao động khoảng 0,6 đến 0,7. Trong đó, nguồn lực con người, nguồn lực vật chất, nguồn lực xã hội là các nguồn lực có vai trò quan trọng trong quá trình thích ứng hay làm giảm tính tổn thương của các hộ gia đình.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, luận án cũng đã đề xuất các nhóm giải pháp pháp trực tiếp và các nhóm giải pháp bổ trợ nhằm tăng cường hoạt động đầu tư phát triển khu công nghiệp, từ đó phát huy tác động tích cực và hạn chế tác động tiêu cực của đầu tư phát triển khu công nghiệp tới sinh kế người dân tại tỉnh Thái Nguyên. Trong đó, giải pháp then chốt là tạo việc làm ổn định, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân sống xung quanh các khu công nghiệp.
