Luận án Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng

Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế phát triển

Tên luận án: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng

Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận

Từ các lý thuyết cơ bản về phát triển bền vững (PTBV) và phát triển bền vững vùng kinh tế, luận án đã đi sâu nghiên cứu đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào PTBV vùng kinh tế. Luận án đã có những đóng góp mới về lý luận khi đưa ra các kết luận sau:

(i) FDI và phát triển bền vững là tác động hai chiều, bên cạnh tác động của FDI tới phát triển bền vững của vùng thì bản thân phát triển bền vững vùng cũng sẽ có tác động tới thu hút FDI.

(ii) Luận án sử dụng phương pháp phân tích định lượng xác định tác động của FDI tới phát triển bền vững vùng.Tác giả đã sử dụng phương pháp đánh giá hiệu quả đầu tư chung đối với khu vực FDI chia theo vùng lãnh thổ và đặc biệt là đối với khu vực đồng bằng sông Hồng dựa trên mô hình tổng cung Harrod-Domar và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (hệ số ICOR). Kết quả đánh giá phát triển bền vững đối với khía cạnh phát triển kinh tế của vùng đồng bằng sông Hồng trong giai đoạn 2003-2013 thể hiện qua hệ số ICOR cho thấy: hiệu quả đầu tư của khu vực FDI đã có sự sụt giảm theo thời gian.

( iii) Mô hình đánh giá tác động của yếu tố Vốn và Lao động của khu vực FDI vào tăng trưởng bền vững được tác giả đưa ra như sau:

VA = a + α1*K1 + α2*K2 + + β1*L1 + β2*L2

Kết quả tính toán cho thấy: khu vực FDI đóng góp vào phát triển bền vững của vùng đồng bằng sông Hồng dựa trên yếu tố Lao động là tốt hơn yếu tố Vốn. Việc sử dụng nguồn lực lao động đã mang lại hiệu quả về mặt tăng trưởng là tốt hơn so với việc đầu tư nguồn lực về Vốn

( iv ) Luận án cũng đánh giá tác động của FDI tới phát triển bền vững thông qua hiệu quả đầu tư và năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) thông qua hàm Solow:

Nhìn chung, khu vực FDI vùng đồng bằng sông Hồng vẫn dựa chủ yếu vào yếu tố Vốn (K) để có được tăng trưởng về giá trị tăng thêm. Yếu tố năng suất nhân tố tổng hợp của khu vực FDI vùng đồng bằng sông Hồng trong giai đoạn (2008-2013) có tăng lên đôi chút so với giai đoạn trước đó.

Những đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu của luận án

Luận án khẳng định rằng, FDI có nhiều đóng góp vào phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng. Trong khi các điều kiện khác còn hạn chế, thu hút FDI sẽ tạo động lực quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển bền vững của vùng đồng bằng sông Hồng. Do vậy, những giải pháp mới và những biện pháp quyết liệt trong thu hút và sửu dụng FDI để FDI đóng góp nhiều hơn nữa vào phát triển bền vững của vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2030, đó là:

( 1 ) Xây dựng chiến lược FDI và qui hoạch thu hút FDI tại vùng đồng bằng sông Hồng gắn với phát triển bền vững. Xây dựng chiến lược thu hút, sử dụng FDI sẽ là cơ sở định hướng thu hút, sử dụng FDI theo ngành, lĩnh vực, vùng và địa phương, đối tác… cũng như định hướng chính sách phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, chiến lược phát triển bền vững, chiến lược tăng trưởng xanh và đáp ứng yêu cầu của việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại và bền vững.

( 2 ) Các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng nên có chiến lược phát triển đạo tạo và hấp thụ nguồn nhân lực vốn có, phục vụ cho việc phát triển kinh tế. Việc giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng lao động cao cho khu vực FDI cũng chính là một trong những yếu tố góp phần cho mục tiêu phát triển bền vững của vùng đồng bằng sông Hồng

( 3 ) Tăng cường thực hiện liên kết giữa các tỉnh trong vùng, liên kết doanh nghiệp giữa các doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp trong nước, giữa doanh nghiệp lớn với doanh nghiệp nhỏ, giữa nhà cung cấp sản phẩm phụ trợ với doanh nghiệp sản xuất để có thể chia sẻ nguồn lực phát triển, hỗ trợ sản xuất, giảm thiểu chi phí so với việc kinh doanh sản xuất độc lập. Từ đó tạo ra chuỗi giá trị sản phẩm nhằm phát huy lợi thế của từng tỉnh nhưng vẫn đảm bảo tính bền vững trong vùng.

Luận án ứng dụng tốt trong thực tiễn ở vùng Đồng bằng sông Hồng, là cơ sở khoa học giúp cho các nhà quản lý kinh tế xây dựng chiến lược thu hút và sử dụng FDI gắn với phát triển bền vững của vùng đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Trong quá trình áp dụng các giải pháp cần phải có lộ trình thực hiện, xác định chủ thể thực hiện để các giải pháp thực sự có hiệu quả. Ước lượng tác động của FDI tới phát triển bền vững tại vùng đồng bằng sông Hồng đặt trong mối tương quan với các yếu tố khác cần được kiểm định là rất cần thiết cho các nghiên cứu tiếp theo