Luận án tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế quốc tế
Tên luận án: Tái cân bằng ngân sách của chính phủ Mỹ: Thực trạng và những vấn đề đặt ra
Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, trên thế giới, thâm hụt ngân sách nhà nước diễn ra tương đối phổ biến và là một vấn đề hết sức phức tạp, có tác động rộng lớn đối với các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội. Vì vậy, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều quan tâm đến thâm hụt ngân sách và chính sách tài khóa nhằm cân bằng ngân sách của chính phủ. Cân bằng ngân sách chính phủ có thể coi là cơ sở nhằm đảm bảo an ninh tài chính quốc gia và là điều kiện cần thiết để duy trì sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn chưa thoát khỏi tác động của suy thoái kể từ sau khủng hoảng tài chính năm 2008, tình hình thâm hụt ngân sách chính phủ ở một số quốc gia cũng trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Việc dự toán thu chi ngân sách và cân bằng ngân sách nhà nước là một mục tiêu khó thực hiện đối với nhiều quốc gia.
Tại Mỹ, sau khủng hoảng tài chính năm 2008, tình trạng thâm hụt ngân sách càng trở nên trầm trọng. Thâm hụt ngân sách của chính phủ Mỹ năm 2009 đã xấp xỉ mức 10% GDP. Trước đây, trong lịch sử nước Mỹ, thâm hụt ngân sách liên bang đã nhiều lần chạm mốc 10% GDP, đó là các thời điểm trong và sau cuộc Nội chiến (1865), Chiến tranh thế giới (1918, 1919), và Thế chiến II (1942-1945). Thâm hụt ngân sách ở mức cao và kéo dài sau khủng hoảng đã khiến cho nợ công ở Mỹ tăng cao. Đến năm 2013, nhờ các nỗ lực nhằm cân bằng tài khóa ở quốc gia này, thâm hụt ngân sách của Mỹ đã giảm xuống còn 680 tỷ USD, chỉ chiếm 4,1% GDP, tuy nhiên nợ công vẫn tiếp tục tăng cao và nền kinh tế Mỹ vẫn còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn [56].
Tình trạng mất cân bằng ngân sách kéo dài đã đặt ra những vấn đề thách thức và những lo ngại về ảnh hưởng tiêu cực của nó đối với nền kinh tế và xã hội Mỹ. Trong thời gian qua, chính phủ Mỹ đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm nỗ lực giải quyết vấn đề này, song câu hỏi đặt ra là các biện pháp này trên thực tế có hiệu quả như thế nào.
