THÔNG TIN TÓM TẮT VỀ LUẬN ÁN TIẾN SĨ
Đề tài luận án: Hoàn thiện cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số: 62.38.01.01
Họ và tên NCS: Nguyễn Quang Anh
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Trần Ngọc Đường
Cơ sở đào tạo: Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
TÓM TẮT NHỮNG KẾT LUẬN MỚI CỦA LUẬN ÁN
1. Cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước là tổng thể hợp thành của các yếu tố thể chế, thiết chế và các điều kiện bảo đảm có mối quan hệ hữu cơ, tương tác lẫn nhau nhằm xác lập các quyền và khả năng để nhân dân kiểm soát có hiệu quả quyền lực nhà nước.
2. Cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay còn có những hạn chế: (1) Về thể chế: Các quy định trong hiến pháp, pháp luật về trách nhiệm công khai, minh bạch của nhà nước còn thiếu đồng bộ, không đầy đủ; các quyền của công dân kiểm soát quyền lực nhà nước chưa được luật hóa đầy đủ, kịp thời. (2) Về thiết chế: Các tổ chức của nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước chưa được luật của Nhà nước quy định đầy đủ, bộ máy còn cồng kềnh, hoạt động còn hình thức, hành chính hóa. (3) Về các yếu tố bảo đảm: Môi trường dân chủ, pháp quyền của đất nước chưa hoàn thiện, trong thực tế còn nhiều biểu hiện vi phạm quyền làm chủ của nhân dân; điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, ý thức chính trị, pháp luật của nhân dân còn nhiều hạn chế.
3. Để tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước cần thực hiện các giải pháp sau: (1) Đổi mới các thể chế cấu thành cơ chế pháp lý nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước từ thể chế bảo vệ hiến pháp, thể chế về sự lãnh đạo của Đảng đến các thể chế về các chủ thể thực hiện kiểm soát quyền lực nhà nước của nhân dân. (2) Đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của thiết chế cấu thành cơ chế bao gồm: Đảng, Mặt trận, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, xã hội – nghề nghiệp, các phương tiện truyền thông đại chúng, các thiết chế dân chủ ở cơ sở để nhân dân trực tiếp và gián tiếp kiểm soát quyền lực nhà nước. (3) Tăng cường các yếu tố bảo đảm về chính trị, pháp lý, kinh tế xã hội và mối quan hệ giữa các yếu tố để cơ chế vận hành có hiệu quả.
