– Tên luận án: Đánh giá sự thay đổi chất lượng đất đai dưới ảnh hưởng của khô hạn và xâm nhập mặn đến hiệu quả sử dụng đất (nghiên cứu cụ thể trong điều kiện tỉnh Bến Tre).
– Ngành: Quản lý đất đai
– Mã số: 62850103
– Họ tên nghiên cứu sinh: Mai Xuân
– Khóa: 2017 đợt 1
– Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Lê Tấn Lợi
– Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ
1. Tóm tắt nội dung luận án
Biến đổi khí hậu đã gây ra hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, nước biển dâng đã và đang gây ảnh hưởng ở nhiều nơi, đặc biệt là ĐBSCL. Ngoài ảnh hưởng về đời sống của người dân, thời tiết cực đoan còn gây ra những thay đổi về các đặc tính đất đai, qua đó ảnh hưởng đến chất lượng đất đai và hiệu quả sử dụng đất của các mô hình canh tác. Đã có nhiều nghiên cứu về các đặc tính đất đai, biến động tài nguyên đất đai, sự thay đổi các kiểu sử dụng đất và định hướng cho sử dụng đất nông nghiệp tại vùng ven biển. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện có chỉ tập trung vào các vấn đề riêng lẻ, chưa cho thấy được mối liên hệ và những ảnh hưởng của hạn hán và xâm nhập mặn đến với chất lượng đất đai và hiệu quả của các mô hình sử dụng đất một cách toàn diện. Do đó, để được đánh giá được mối quan hệ giữa sự tác động của của hạn, mặn làm suy giảm chất lượng đất đai, và khả năng thích ứng cũng như hiệu quả của các mô hình sử dụng đấ tại các vùng ven biển nói chung và tỉnh Bến Tre nói riêng. Cho nên, cần thiết phải nghiên cứu cụ thể và làm rõ vấn đề này, đồng thời đưa ra các giải pháp tăng cường khả năng thích ứng và hiệu quả của các hình thức sử dụng đất trong điều kiện biến đổi khíhậu. Vì vậy, đề tài “Đánh giá sự thay đổi chất lượng đất đai dưới ảnh hưởng của khô hạn và xâm nhập mặn đến hiệu quả sử dụng đất (nghiên cứu cụ thể trong điều kiện tỉnh Bến Tre)” đã được triển khai thực hiện.
Nghiên cứu đã thu thập các thông tin, số liệu, tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội; các số liệu quan trắc khí hậu, thời tiết, độ mặn trong nước mặt; bản đồ thổ nhưỡng, bản đồ quy hoạch và bản đồ hiện trạng sử dụng đất. Phòng vấn trực tiếp 240 nông hộ với 8 mô hình canh tác nông nghiệp đang bị ảnh hưởng của hạn, mặn tại tỉnh Bến Tre. Mẫu đất được thu trên mỗi mô hình canh tác và phương pháp phân tích hóa học được sử dụng để phân tích các chỉ tiêu pH và EC. Bản đồ khô hạn và xâm nhập mặn được thành lập bằng phương pháp GIS, phương pháp nội suy Kriging và Inverse Distance Weighted. Các phương pháp khảo sát chuyên gia (KIP), phân tích độ tin cậy (CA), phân tích nhân tổ khám phá (EFA) nhằm hỗ trợ cho việc phân tích thứ bậc (AHP) để đánh giá trọng số của các yếu tố có ảnh hưởng đến các mô hình canh tác. Tiến hành phân tích hồi quy Binary Logistic nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến các mô hình canh tác nông nghiệp và ước lượng mức độ tương quan giữa các biến độc lập đến biến phụ thuộc hoặc ảnh hưởng của các biến độc lập với nhau. Phương pháp phân tích hiệu quả kinh tế được sử dụng để tính toán hiệu quả đồng vốn nhằm phân tích hiệu quả sử dụng đất của các mô hình canh tác. Kết quả nghiên cứu đạt được như sau:
…
