Đề tài luận án: Tác động của di cư đến nghèo đa chiều tại Việt Nam
Ngành đào tạo: Kinh tế học (Thống kê kinh tế)
Mã ngành: 9310101
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thị Phương Thảo
Người hướng dẫn:
1. PGS.TS. Trần Thị Bích
2. TS. Hoàng Triệu Huy
Cơ sở đào tạo:Đại học Kinh tế Quốc dân
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Thứ nhất, luận án nghiên cứu đánh giá tác động của di cư việc làm đến nghèo đa chiều một cách tiếp cận về nghèo mang tính tổng hợp. Các nghiên cứu về tác động của di cư đến nghèo trước đây chỉ đánh giá tác động của di cư trên khía cạnh đơn chiều (nghèo thu nhập/chi tiêu) hoặc trên từng chiều cạnh nghèo đa chiều mà không nghiên cứu đến nghèo đa chiều mang tính chất tổng hợp. Thứ hai, luận án sử dụng dữ liệu Khảo sát mức sống dân cư do Tổng cục thống kê thực hiện kết hợp giữa bộ dữ liệu hộ gia đình và bộ dữ liệu xã cũng như dữ liệu cấp tỉnh (sử dụng chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh – PCI). Số liệu của những nghiên cứu trước đây chỉ giới hạn chủ yếu ở bộ dữ liệu Khảo sát mức sống dân cư phân tích dựa trên bộ dữ liệu hộ gia đình nên không đảm bảo được tính toàn diện và khái quát. Thứ ba, luận án tiếp cận bộ chỉ báo đo lường nghèo đa chiều do Bộ lao động thương binh xã hội xây dựng, sử dụng phương pháp của Alkire & Foster (2011) tính toán các khía cạnh phản ánh nghèo đa chiều ở cấp độ hộ gia đình và cấp vùng dành cho hộ di cư. Thêm vào đó, luận án cũng phân tích tác động của di cư việc làm đến nghèo đa chiều sử dụng đơn vị nghiên cứu ở cả cấp độ hộ gia đình và cấp vùng. Các nghiên cứu trước đây tập trung nghiên cứu ở cấp độ hộ gia đình. Thứ tư, mô hình phân tích định lượng sử dụng phương pháp hồi quy kết nối điểm số tương đồng đánh giá tác động của di cư đến nghèo đa chiều dựa trên các bộ dữ liệu được ghép nối và được thực hiện cho mô hình toàn bộ hộ và mô hình cho các hộ gia đình ở khu vực nông thôn (dựa trên kết quả ghép nối dữ liệu với bộ xã thuộc bộ dữ liệu Khảo sát mức sống dân cư). Các nghiên cứu trước chủ yếu tập trung vào mô hình toàn bộ mà ít có sự chú ý tới khu vực nông thôn.
Những phát hiện, đề xuất mới rút ra được từ kết quả nghiên cứu, khảo sát của luận án
Khác với các nghiên cứu trước, kết quả nghiên cứu từ luận án cho thấy: (i) Di cư việc làm có tác động tích cực trong việc giảm nghèo đa chiều tại nơi đi nhưng không phải là toàn bộ. (ii) Tác động tích cực của di cư thể hiện rõ ràng ở khu vực nông thôn; (iii) Tốc độ giảm nghèo đa chiều luôn thấp hơn so với nghèo theo cách tiếp cận đơn chiều do những phức tạp trong đo lường nghèo đa chiều.
Từ kết quả phân tích, dựa trên dữ liệu thứ cấp thu thập từ số liệu công bố của TCTK, luận án tiến hành so sánh và đưa ra dự báo cho xu hướng di cư và nghèo đa chiều trong thời gian tới. Đồng thời kết nối với kết quả phân tích từ VHLSS trong giai đoạn 2014-2018, luận án đã khuyến nghị một số chính sách giúp cải thiện tình trạng nghèo đa chiều tại nơi đi cũng như trong công tác thống kê đánh giá nghèo đa chiều nhằm phù hợp hơn trong bối cảnh mới. Theo đó, các giải pháp tập trung liên quan đến (1) Nhóm giải pháp nhằm phát huy vai trò của di cư trong giảm nghèo đa chiều tại nơi đi và (ii) Nhóm giải pháp giải pháp liên quan đến công tác thống kê thu thập dữ liệu nhằm đảm bảo tính đại diện trong các nghiên cứu về di cư và nghèo đa chiều
