THÔNG TIN VỀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
Tên luận án: Tác động của ứng dụng công nghệ thông tin đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 9340201
Nghiên cứu sinh: Nguyễn Thanh Quang
Khóa: 2016
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học tài chính – Marketing
Người hướng luận án:
1. PGS.TS. Hồ Thủy Tiên
2. TS. Đặng Thị Ngọc Lan
1. Đóng góp điểm mới về mặt khoa học
* Đóng góp về phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu này đã giải quyết khoảng trống nghiên cứu về tác động của đầu tư CNTT đến HQHĐ bằng cách phân tách chi phí đầu tư phần cứng và phần mềm thành hai biến độc lập riêng biệt trong mô hình nghiên cứu. Kết quả chỉ ra rằng cả đầu tư phần cứng và phần mềm đều có tác động nghịch chiều đến ROA và ROE, nhưng hiệu quả của chúng có thể không xuất hiện ngay lập tức mà cần một khoảng thời gian (độ trễ) để phát huy tác dụng, khi các hệ thống được triển khai và vận hành ổn định. Đây là một đóng góp mới về tính thời gian trong hiệu quả đầu tư CNTT, giúp các NHTM Việt Nam điều chỉnh chiến lược đầu tư CNTT một cách hiệu quả.
* Đánh giá vai trò của hạ tầng nhân lực CNTT và hạ tầng kỹ thuật CNTT: Nghiên cứu này đã giải
quyết khoảng trống nghiên cứu thông qua việc phân tích tác động của hạ tầng nhân lực và hạ tầng kỹ thuật CNTT đến HQHĐ ngân hàng. Kết quả cho thấy rằng cả hai yếu tố này có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng, nhưng hiệu quả có thể cần một khoảng thời gian để được phát huy, đặc biệt là trong bối cảnh các hệ thống CNTT đang được triển khai và vận hành.
* Xác định sự khác biệt giữa tác động ngắn hạn và dài hạn của CNTT: Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các khoản đầu tư CNTT (phần cứng, phần mềm, nhân lực, hạ tầng kỹ thuật) thường có tác động tiêu cực trong ngắn hạn, do chi phí ban đầu cao và thời gian tích hợp kéo dài, nhưng lại mang lại hiệu quả tích cực trong dài hạn khi các hệ thống được đồng bộ và vận hành ổn định. Đây là một điểm mới về tính thời gian trong hiệu quả đầu tư CNTT, giúp mở rộng hiểu biết khoa học về mối quan hệ này.
* Phân tích vai trò của ứng dụng CNTT trong nâng cao HQHĐ: Nghiên cứu khẳng định rằng ứng dụng CNTT, đặc biệt là ứng dụng CNTT nội bộ ngân hàng, dịch vụ trực tuyến và thanh toán không dùng tiền mặt, có tác động tích cực đáng kể đến HQHĐ. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Kết quả bổ sung cơ sở khoa học mới về tác động của các yếu tố ứng dụng CNTT trong bối cảnh Việt Nam.
* Tích hợp các khung lý thuyết trong phân tích tác động của CNTT: Luận án kết hợp các khung lý thuyết, bao gồm: lý thuyết chấp nhận công nghệ, lý thuyết đổi mới sáng tạo, lý thuyết nguồn lực, lý thuyết chi phí giao dịch, lý thuyết chi phí đại hiện và lý thuyết cấu trúc-hiệu quả để phân tích tác động của đầu tư và ứng dụng CNTT đến HQHĐ. Việc tích hợp này giúp làm phong phú cơ sở lý thuyết và mở ra hướng nghiên cứu mới về CNTT và HQHĐ trong lĩnh vực ngân hàng.
2. Đóng góp điểm mới về mặt thực tiễn
* Hỗ trợ chiến lược ứng dụng CNTT trong ngân hàng thương mại (NHTM): Nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố ứng dụng CNTT, bao gồm CNTT nội bộ, dịch vụ trực tuyến, và thanh toán không dùng tiền mặt, có tác động tích cực đáng kể đến HQHĐ của ngân hàng. Đây là cơ sở thực tiễn để các NHTM Việt Nam ưu tiên đầu tư vào các ứng dụng CNTT nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, cải thiện trải nghiệm khách hàng, và đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số.
* Định hướng phát triển dịch vụ trực tuyến và thanh toán số hóa: Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng dịch vụ trực tuyến ngân hàng (Internet Banking, Mobile Banking) và thanh toán qua thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ có vai trò quan trọng trong việc nâng cao HQHĐ. Điều này nhấn mạnh rằng các NHTM Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt và các ứng dụng trực tuyến để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và tăng cường cạnh tranh.
* Tăng cường năng lực bảo mật và tích hợp hệ thống CNTT: Việc ứng dụng CNTT nội bộ và các dịch vụ trực tuyến đòi hỏi ngân hàng phải đảm bảo tính an toàn và ổn định của hệ thống CNTT. Điều này gợi ý rằng các ngân hàng cần đầu tư vào các giải pháp bảo mật tiên tiến và xây dựng hạ tầng CNTT mạnh mẽ để đối phó với các rủi ro tiềm ẩn trong môi trường số hóa.
* Chiến lược đầu tư công nghệ đồng bộ: Nghiên cứu nhấn mạnh rằng hiệu quả từ đầu tư CNTT (phần cứng, phần mềm, nhân lực, và hạ tầng kỹ thuật) chỉ đạt được khi các yếu tố này được triển khai đồng bộ. Đây là cơ sở để các ngân hàng xây dựng chiến lược đầu tư dài hạn, đảm bảo sự tích hợp giữa công nghệ và các hoạt động kinh doanh.
* Hỗ trợ hoạch định chính sách từ Ngân hàng Nhà nước: Nghiên cứu cung cấp cơ sở thực tiễn để NHNN triển khai các chính sách định hướng rõ ràng, tập trung vào việc chuẩn hóa công nghệ, thúc đẩy thanh toán số, và tăng cường quản trị tín dụng, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn cho toàn hệ thống ngân hàng.
